Yeşil Pasaport Nedir, Kimlere Verilir, Şartları ve Avantajları Neler?
Yeşil pasaport, yaklaşık 160 ülkeye vizesiz seyahat etme özelliği ile herkesin sahip olmak istediği bir pasaport türü. Gezginleri vize derdinden kurtaran yeşil pasaportun avantajları gerçekten çok değerli. Diğer resmi adı hususi pasaport olan bu pasaportla ilgili sık sorulan sorulardan ‘Yeşil pasaport nedir ne işe yarar, kimlere verilir, kimler alabilir, nereden nasıl alınır, avantajları, şartları neler?’ gibi konuları bu yazıda detaylı olarak anlattım.
Yeşil pasaportun özellikleri: bordo pasaporta göre çok sayıda ülkeye seyahat özgürlüğü tanımasının yanı sıra, harç ücreti ödemeye gerek olmadan sahip olunması. Geçerlilik süresi ise 5 yıldır. Bu 5 yıl sonunda yeşil pasaport yenileme yapmak için yeniden pasaport çıkartmanız gerekiyor.
İçerik Listesi
Yeşil pasaport nedir, nasıl kullanılır, avantajları neler?
Kapıları dünyaya açan yeşil renkli ve diğer adı mevzuatta ‘hususi pasaport‘ olarak da tanınan bir pasaport türüdür. Bununla yukarıda da belirttiğim gibi çoğu ülkeye vizesiz gidebiliyorsunuz. Örneğin bordo pasaportluların korkulu rüyası olan Schengen Vizesi gerektiren Avrupa ülkelerine elinizi kolunuzu sallayarak gidebilirsiniz.
Hangi ülkelere gidilir veya hangilerine vize var diye merak ediyorsanız şu yazılarıma göz gezdirin derim; Geçerli ülkeler için Yeşil pasaporta vize istemeyen ülkeler ve vize isteyen ülkeler. Listelerde de görebileceğiniz gibi yaklaşık 160 ülkeye vize derdi olmadan seyahat edip gezebiliyorsunuz.
Yeşil pasaport almak için ne yapmak lazım? Başvuru yapacak kişide, belirli derecelerde devlet memuru, ihracatçı, öğretmen, avukat olmak gibi bazı şartlar aranıyor. Bunları da aşağıda açıkladım. Gelin inceleyelim.
Yeşil Pasaport Kimlere Hangi Derecede Verilir, Kimlere Verilmez?
Bir klişe vardır sadece devlet memurları ve öğretmenler hususi damgalı pasaport (special pasaport) alabilir diye. Ama önemli olan ise kamuda çalışan devlet memurlarının belirli bir dereceye ulaşmış olmaları gerekiyor. O yüzden ‘memurlar kaç yıl sonra yeşil pasaport alabilir’ diye çok sık soruluyor.
Kamuda çalışanların yanı sıra, yasalar ile belirli meslek sahibi kişilerin de bu haktan faydalanması sağlanmış. Örneğin ihracatçılar, devlet sporcuları, avukatlar gibi. Madde madde kimler yeşil pasaport alabilir;
- Eski bakanlar ve eski TBMM üyeleri
- 1., 2. ve 3. derece kadrolara erişmiş çalışan veya emekli olan kadrolu veya sözleşmeli devlet memurları.
- 1., 2. ve 3. derece kadro karşılığı olmaksızın çalışıp emekli kesenekleri Emekli Sandığına yatırılan çalışanlar ve bu şekilde çalışarak emekli olan sözleşmeli devlet memurları
- Görevleri sürecince büyükşehir, il, ilçe ve 1. derece belde belediye başkanları. Ayrıca 1. dereceden emekli olan belediye başkanları pasaport haklarını korur ve emekli olduktan sonra da kullanmaya devam ederler.
- Devlet sporcusu unvanı taşıyan sporcular
- Şartları sağlayan ihracat ile uğraşan iş adamları (aşağıdaki başlıkta bunu detaylı olarak açıkladım.)
- Baroda 15 yılı dolduran avukatlara yeşil pasaport (haklarında TCK ve TMK kapsamına giren suçlarda soruşturma veya kovuşturma bulunmaması şartı aranıyor)
- Özelleştirme kapsamında Halk Bank, Ziraat Bankası ve Emlak Bankası çalışanlarından;
- Özelleştirme yapılmadan önce hususi pasaport hakkı elde etmiş olanlar
- Kuruluş sermaye payının en az %51’i devlete ait kamu kuruluşu olmak
- Emekli Sandığına bağlı olmak
- Kamu çalışanı olmak
- 4603 iş kanununa tabi olmak
Bu şartlardan birini taşıyanlar veya bu şartları sağlarken emekli olanlar ve eşten dolayı eşleri de yeşil pasaport hakkı elde ederler.
İhracat İle Uğraşanlar İçin Yeşil Pasaport Nasıl Çıkarılır
Bakanlar Kurulu’nun 22.07.2017 tarihinde ‘İhracatçılara Hususi Damgalı Pasaport Verilmesine İlişkin Esaslar’ diye çıkardığı kanun uyarınca gerekli şartları sağlayan iş adamlarına kolaylık sağlandı. Son 3 yılda beyan ettikleri miktarlara göre belirli sayıdaki şirket yetkilisine hususi damgalı pasaport verilebilecek.
- İhracatı 1-10 milyon dolar olan şirketlerde 1,
- 10-25 milyon dolar olanlarda 2, 25-50 milyon dolar olanlarda 3,
- 50-100 milyon dolar olan firmalarda 4,
- 100 milyondan daha fazla ihracat yapan firmalarda ise 5 şirket yetkilisi pasaport alabilecek.
Yalnız bu kişilerin daha önce devlete karşı herhangi bir suçtan hüküm giymemesi gerekiyor.
Yeşil Pasaport Öğretmen Başvurusu ve Şartları
Devlette çalışan ve kadro dereceleri 1., 2. veya 3. olan öğretmen hususi pasaport alma hakkına sahiptirler. Devlet memuru olan öğretmenler ne zaman yeşil pasaport alır veya kaç yıllık olur gibi sorular en çok sorulanlardan. Bu süreç yaklaşık 14-15 yılı bulabiliyor.
Kaç yıllık öğretmen yeşil pasaport alabilir? Kısaca açıklamak gerekirse; öğretmenler göreve 9/1’den başlıyor. Yani 9. derece ve 1. kademe olarak. Kıdem arttıkça; derece azalıyor, kademe yükseliyor. Ama kademe sayısı da maksimum 3 oluyor. Örnek vererek açıklamak daha iyi olacak sanırım. Yani sıralama şu şekilde 9/1 – 9/2 – 9/3 – 8/1 – 8/2 – 8/3 – 7/1 devam ediyor. Her kademe, o kademede bir yıl süre geçirilerek atlanıyor.
Yeşil Pasaport Aileden Yararlanma Şartı Nedir, Kimler Alabilir
Aileden kimlere yeşil pasaport verilir konusu en çok kafa karışıklığı yaşatabiliyor. ‘Anneme yeşil pasaport alabilir miyim, babam sayesinde ben de yararlanabilir miyim, eşten, oğlum veya kızımdan dolayı ben de başvursam olur mu’ diye soranlar oluyor.
Yukarıda kimler yeşil pasaport alabilir listesindeki herkesin eşleri de bu haktan yararlanabilir. Ama kişinin anne veya babası bu durumdan yararlanamaz. Çocuklar için de farklı şartlar var;
- 18 yaşının altındaki çocuklar anne ve baba sayesinde bu haktan faydalanabilirler
- Eğer çocuk 18 yaşından büyük olup en fazla 25 yaşından küçükse, hala öğrenci olup çalışmıyorsa bu çocuk hususi pasaport hakkı elde etmiş oluyor. Eğer 25 yaşından önce çalışmaya başlarsa pasaportunu iade etmesi zorunludur.
Hususi pasaportla ucuza uçak bileti alarak seyahat etmek için ucuz uçak bileti siteleri ile en ucuz uçak bileti nasıl bulunur yazılarımı da okumanızı tavsiye ederim.
Yeşil Pasaport Nasıl Alınır, Nereden Çıkartılır
Nereden alınıyor veya çıkartılır diye çokça soruluyor; Eğer yukarıda saydığım şartları sağlıyorsanız Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nden randevu alarak hususi pasaport başvurusu yapabilirsiniz.
Eğer pasaportunuzun süresi dolmuşsa yenileme yapmanız gerekiyor. Yeşil pasaport yenilemek veya süre uzatımı için gerekli evraklar nelerdir diye düşünüyorsanız bunun için sadece yenileme ücreti olarak sadece defter bedeli ödemeniz gerekiyor.
Yeşil Pasaport Ücretleri Nedir
Yeşil pasaportun avantajları ve özellikleri arasında yer alan konulardan biri de harç ödemiyorsunuz. Sadece defter bedeli ödeyerek pasaport sahibi olabiliyorsunuz. Defter bedeli fiyatı da 133,50 Türk Lirası.
Yeşil Pasaport Kaç Yıllık Verilir, Geçerlilik ve Yenileme Süresi Nedir
Kaç yıl geçerli? Bordo pasaporttan farklı olarak standart 5 yıl geçerli oluyor. Bu 5 yıl başvuru tarihinizden itibaren başlıyor. Zaten en son tarih pasaportun ilk sayfasında yazıyor. Oradan kontrol etmeniz de yine de fayda var.
Ayrıca yeşil pasaport 6 ay kuralı diye bir şey var. Eğer pasaportunuzun bitmesine 6 aydan daha az bir süre varsa seyahat etmeden önce pasaportunuzu yenilemeniz daha mantıklı olur. Çünkü gideceğiniz ülkede kontrol sırasında sorun çıkartabilirler. Aslında bu süre 3 ay ama 3 ile 6 ay arasında risk teşkil ediyor.
Yeşil Pasaport İçin Gerekli Evraklar ve Şartları Nedir
T.C. İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün web sayfasından hususi pasaport için gerekli evrakları ve talep formunu indirebilirsiniz. Genel olarak gerekli belgeler ve işlemler şunlar;
- Talep Formu (Başvuru formu)
- Geçerli Nüfus Cüzdanı, T.C. Kimlik Kartı veya Geçici Kimlik Belgesinin aslı
- Son 6 ay içerisinde çekilmiş biyometrik fotoğraf.
- Defter bedelinin ödendiğine dair makbuz veya dekont
- Varsa mevcut pasaport
- Öğrenciler için 60 günü geçmemiş öğrenci belgesinin aslı
Vize Başvurusu
Her ne kadar 160 ülkeye vizesiz gidilse de Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere, Kanada gibi bazı ülkeler vize istiyor. Bu ülkelere gitmek için haliyle vize başvurusu yapmanız gerekiyor. Dikkat etmeniz gereken nokta yeşil pasaport ile vize başvurusu yaparken pasaportunuzun geçerlilik süresinin en az 3 ay ve hatta 6 aydan fazla olması sizin yararınıza olur. Şu siteden geçerlilik sürelerini teyit edebilirsiniz. Diğer türlü yenileme yaparak yeni pasaport çıkarmak daha doğru olur.
Yine de vize başvuru süreci bordo pasaportlulara göre daha kolay işler diye düşünüyorum.
Vizesiz Gidilecek Başlıca Ülkeler
Vize istemeyen ülkeler diye zaten detaylı bir yazı yazmıştım. Burada da seyahat ve tatil için en çok tercih edilen vizesiz ülkelerin isimleri yazayım diyorum. Başlıca ülkeler; Almanya, İspanya, İtalya, Avusturya, Macaristan, Çek Cumhuriyet, Fransa, İsveç, Norveç, Rusya gibi Avrupa Ülkeleri ile, Tayland, Filipinler, Vietnam, Kamboçya, Malezya, Singapur, Çin gibi Asya ülkeleri de en çok gidilen ülkeler arasında. Ayrıca Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada dışındaki Arjantin, Brezilya, Küba, Dominik Cumhuriyeti, Bahamalar gibi diğer Amerika Kıtası ülkeleri de gezginlerin rotaları arasında bulunuyor.
Afrika Kıtası’nda ise Mauritius, Tanzanya, Tunus, Fas, Güney Afrika Cumhuriyeti, Seyşeller gibi ülkeler de vizesiz ülkeler arasında olup turistik yerler.
Sonuç
Yeşil pasaport diğer adı nedir, ne işe yarar, avantajları nasıl kullanılır, hangi ülkelere gidilir, nerelerde kaç yıl geçerli, memurlar ne zaman alabilir ve kimlere verilir gibi konularda anlatacaklarım bu kadar. Eklemek istediğiniz noktalar veya sormak istediğiniz şeyler varsa yorum kısmından bana yazabilirsiniz.